Η αγνή εποχή του Σπλιτ

Παρασκευή, 5 Οκτωβρίου 2012 - 20:59

Η Γιουγκοπλάστικα για την πόλη της, το Σπλιτ, ήταν ό,τι ο Άρης για την Ελλάδα. Μάλιστα, το παράδοξο είναι, στη δεύτερη περίπτωση, ότι δεν ίσχυε το ίδιο για τη Θεσσαλονίκη. Ο αστικός μύθος (της Αθήνας) αναφέρει ότι όταν έπαιζε ο Άρης στο Κύπελλο Πρωταθλητριών έκλειναν τα θέατρα και τα σινεμά. Όλοι ήταν Άρης ή ΠΑΟΚ. Αυτοί που ήταν Άρης, έγιναν για τον Νίκο Γκάλη. Αυτοί που ήταν ΠΑΟΚ, έγιναν για τον Νίκο Γκάλη.

Στο Σπλιτ ήταν όλα ξεκάθαρα. Η Γιουγκοπλάστικα ήταν για την πόλη ό,τι σημαντικότερο. Ό,τι πιο περιττά σημαντικό θα μπορούσε να είναι κάτι για κάποιον. Η ζωή θα συνεχιζόταν χωρίς πικρία αν δεν υπήρχε αυτή η ομάδα, αλλά με την παρουσία της δημιουργήθηκε αέναη χαρά: η χαρά που φέρνει η ακατέργαστη ιδιοφυΐα μίας ομάδας που χτίστηκε από έναν οραματιστή, τον Μπόζινταρ Μάλκοβιτς. Οι τριαντάρηδες που μεγάλωσαν στο Σπλιτ και που ασχολήθηκαν με τον αθλητισμό στις αρχές της δεκαετίας του ’90 δεν μπορούν παρά να θυμούνται εκείνο το πλατωνικό ιδεατό που τους δημιουργούσε η σπουδαιότερη ομάδα στην ιστορία του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Η ομάδα-σταθμός του, που έφερε άλλα δεδομένα. Στο πρόσωπο του Τόνι Κούκοτς, το πεινασμένο βλέμμα του και τα εξωφρενικά προσόντα, καθρεφτιζόταν η ελπίδα και η εορταστική ατμόσφαιρα μίας πόλης.

Ο Χρβόγε Κόλιανιν και ο Ζέλικο Κόβατσιτς είναι δύο πολίστες που μεγάλωσαν με αυτήν την ατμόσφαιρα στην πόλη που η φυσική ευλογία της είναι να βρέχεται από την Αδριατική θάλασσα. Ο Χρέβο, που έπαιξε πέρυσι στον Ολυμπιακό, συναντούσε τον Κόβατσιτς από τις μικρές ηλικίες, όταν εκείνος ήταν παίκτης της Γιαντράν και ο νυν αμυντικός της Μονπελιέ, που θα έχει τη δύσκολη αποστολή το Σάββατο να αναχαιτίσει τους Χριστόδουλο Κολόμβο και Κώστα Μουρίκη, στη Μόρναρ Σπλιτ. Και οι δύο πορεύονταν βάσει της Γιουγκοπλάστικα, αλλά ο Κόλιανιν, που θα παίξει στον ΠΑΟΚ τη φετινή περίοδο, ήταν πιο τυχερός, αφού θυμάται και τη Γιαντράν να κατακτά δύο συνεχόμενα Κύπελλα Πρωταθλητριών, το 1992 και το 1993.

Για τον Κόβατσιτς εκείνα τα χρόνια της Γιουγκοπλάστικα, με κάποιον τρόπο, ήταν συνδεδεμένα με την Ελλάδα. «Με τον Άρη, προφανώς», τόνισε ο Κροάτης αμυντικός στο gavros.gr, με ενθουσιασμό που δεν μπορεί να αποτυπωθεί γραπτώς. «Θυμάμαι τον Γκάλη, τον Γιαννάκη. Μεγάλες μάχες», θυμήθηκε ο MVP των τελικών του προηγούμενου πρωταθλήματος, για να δώσει τη δική του διάσταση. Η νύχτα, βέβαια, που θα του μείνει αξέχαστη είναι, αναμφισβήτητα, το προσκύνημα στον Μπόζινταρ Μάλκοβιτς το 1995 στο Σπλιτ.

Ήταν μία εποχή που δεν μπορούσε να οριστεί ως μεταπολεμική: ο Ολυμπιακός είχε παίξει στη Ζάρα με τη Ζαντάρ, στις 8 Δεκεμβρίου του 1992, στο παιχνίδι που θα μείνει ένας αλησμόνητος εφιάλτης στον Ζάρκο Πάσπαλι, ο οποίος, μαζί με τον Μίλαν Τόμιτς (αλλά όχι και τον Φράνκο Νάκιτς, που δήλωνε Κροάτης) κατάλαβαν τι σημαίνει «πόλεμος», αν δεν είχαν ήδη εντρυφήσει σε αυτόν. Το 1995 η κατάσταση δεν είχε αλλάξει, αλλά πάλι ήταν επικίνδυνο να ταξιδεύουν Σέρβοι στο Σπλιτ. Χαρακτηριστική είναι η ιστορία για το ESPN, που έκανε στο Ζάγκρεμπ για να αποτίνει, 18 χρόνια μετά τον θάνατό του, φόρο τιμής στον Ντράζεν Πέτροβιτς ο Βλάντε Ντίβατς και τα ενσταντανέ που τραβήχτηκαν στο κέντρο της πόλης, με τους Κροάτες να κοιτάζουν έναν από τους κομβικότερους ψηλούς του ευρωπαϊκού μπάσκετ σχεδόν με θυμό.

Αλλά όχι ο Μπόζα Μάλκοβιτς στο Σπλιτ. «Ημουν μέσα το 1995, όταν ήρθε ο Παναθηναϊκός να παίξει με την Κροάσια. Είχαμε ακόμα πόλεμο και ήρθε ο Μπόζινταρ Μάλκοβιτς, Σέρβος. Τον είδαμε και ξεσπάσαμε σε χειροκροτήματα. Μπροστά του, θυμίζαμε πιστούς Χριστιανούς στην εκκλησία. Να, στο λέω τώρα και μου έρχεται να κλάψω», μοιράστηκε με δέος εκείνη τη στιγμή ο Κόβατσιτς. Οι φίλοι της Γιουγκοπλάστικα ή Ποπ 84, που ήταν πια ένα γλυκό παρελθόν, έπεφταν γονυπετείς και φιλούσαν τα χέρια του Μάλκοβιτς και δεν πρόκειται για μία υπερβολική περιγραφή.