Ποίηση σε κίνηση

Σάββατο, 14 Ιουνίου 2014 - 00:15

Για να φτιάξεις μία αξιόπιστη franchise, όπως λένε οι Αμερικάνοι, δεν χρειάζονται πολλά πράγματα: δύο σούπερ σταρ και πολλούς καλούς παίκτες να τους πλαισιώνουν. Όταν οι σούπερ σταρ της ομάδας είναι της εμβέλειας του ΛεΜπρόν Τζέιμς και του Ντουέιν Γουέιντ ή του Κέβιν Ντουράντ και του Ράσελ Γουέστμπρουκ, τότε ο στόχος είναι το πρωτάθλημα.

Υπάρχουν κλισέ για τα σπορ. Ένα από αυτά είναι ότι η νίκη μίας ομάδας ζημιώνει το παιχνίδι. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η επικράτηση της Λιμόζ επί της Μπενετόν Τρεβίζο στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, τη Μεγάλη Πέμπτη του 1993. Την Τρίτη του Πάσχα εκείνης της χρονιάς είχε βγει το ιστορικό περιοδικό «Τρίποντο» με τίτλο «απόψε πέθανε το μπάσκετ», δηλαδή βάζοντας τη δήλωση του Πέταρ Σκάνσι. Για χρόνια αυτή η δήλωση ήταν επίκληση στο άσχημο θέαμα και στη μακιαβελική διάσταση των πραγμάτων. Βεβαίως,αυτό δεν σήμαινε τίποτα. Ότανς ο κόσμος γλυκαίνεται από τη νίκη δεν υπάρχουν και πολλά που μπορείς να κάνεις. Συν τοις άλλοις, η δημιουργικότητα δεν συνεπάγεται την έφεση στο θέαμα. Η Λιμόζ εκείνης της εποχής ήταν εξίσου ξεχωριστή με οποιαδήποτε άλλη ομάδα κατέκτησε το Κύπελλο Πρωταθλητριών, ου μην και περισσότερο ξεχωριστή. Η διαπίστωση ότι έπαιζε «άμυνα με ξυλοκόπους» ήταν εξίσου λανθασμένη με το ότι «είχε την πιο θεαματική ομάδα στην ιστορία του μπάσκετ». Ίδια απόσταση χώριζε τις δύο φράσεις με την πραγματικότητα. Ο Μάλκοβιτς για πρώτη φορά έβαλε στο μπάσκετ τη λογική επιστήμη, ανακατεύοντας τον χρόνο, τον χώρο και την αμφιβολία. Δηλαδή δύο διαστάσεις της ζωής και ένα στοιχείο που, όπως είπε ο Στίβεν Φράι στον εκπληκτικό λόγο του για την επιστροφή των Ελγίνειων Μαρμάρων στον Παρθενώνα, υπάρχει από την αρχαία Ελλάδα.

Φυσικά, ο τρόπος του Μάλκοβιτς δεν ήταν αναχρονιστικός. Στην πραγματικότητα, ήταν ό,τι πιο μοντέρνο υπήρχε, αφού δεν είχε παίξει ξανά ομάδα μπάσκετ με τέτοιο τρόπο όσο εκείνη η Λιμόζ. Ας πούμε ότι φτιάχνεις μία ιστοσελίδα που είναι δική σου και έχει απεριόριστες προοπτικές. Δεν ισχύει μόνο ότι διευκολύνει τη δουλειά σου, είναι και «παιδί» σου. Ας πούμε, τώρα, ότι η δουλειά σου σε αυτήν την ιστοσελίδα είναι τόσο κομψή, που μία άλλη ιστοσελίδα σε προσλαμβάνει με τον τριπλάσιο μισθό, επειδή έχεις κάνει όνομα στην πιάτσα. Μπορεί να μην έχει τη γοητεία της δικής σου ιστοσελίδας, αλλά σου αποφέρει πολλά περισσότερα χρήματα, συν τοις άλλοις σου δίνει την ευκαιρία να την κάνεις επίσης γνωστή. Παρά το γεγονός, ωστόσο, ότι σου ζητάει να κάνεις τα ίδια ακριβώς πράγματα που έκανες στην προηγούμενη ιστοσελίδα σου, το οπλοστάσιο που σου παρέχει δεν είναι το ίδιο με αυτό που είχες. Όμως δεν παραπονιέσαι: προσπαθείς να φτιάξεις το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα με τα μέσα που έχεις.

Αυτό έκανε ο Μάλκοβιτς: ο κόσμος ακόμα μιλάει για το φανταστικό μπάσκετ που έπαιξε η Γιουγκοπλάστικα, ξεχνώντας ότι ήταν η ομάδα που εκείνος έπλασε για χρόνια, παίρνοντας παιδιά όπως ήταν ο Τόνι Κούκοτς, ο Ντίνο Ράτζα και ο Ζόραν Σάβιτς, ο Βέλιμιρ Περάσοβιτς, ο Ζόραν Σρετένοβιτς και ο νέος προπονητής του Παναθηναϊκού, Ντούσκο Ιβάνοβιτς, μαθαίνοντάς τους να παίζουν μπάσκετ. Οι φίλαθλοι έβλεπαν τον Κούκοτς και τον Ράτζα να παίζουν και προφανώς σκεφτόντουσαν ότι θα μπορούσαν να είναι και οι ίδιοι προπονητές σε μία ομάδα που έχει αυτούς τους παίκτες, χωρίς να τους περνάει από το μυαλό ότι υπήρχε κάποιος προπονητής που τους έπλασε.

Το μπάσκετ που παίζουν οι Σαν Αντόνιο Σπερς δεν είναι το ίδιο με εκείνο της Λιμόζ προφανώς (και με καμίας άλλης ομάδας, οι πάσες από την εσωτερική στην περιφέρεια είναι μία αληθινή ελεγεία του παιχνιδιού), αλλά σε έναν επαγγελματικό κόσμο που η διαφήμιση αφορά στα πρόσωπα, οι Σπερς είναι η μόνη κολεγιακή ομάδα. Αν ο Καγουάι Λέοναρντ, παραδείγματος χάρη, είχε πάει σε κάποιον άλλο οργανισμό, θα κάρφωνε μπροστά στους σέντερ άλλων ομάδων και θα ούρλιαζε έπειτα. Θα έκανε το περίφημο trash talking, θα έβαζε τις γροθιές του και θα έκανε ότι οδηγάει μοτοσικλέτα, δηλαδή άρτος και θεάματα. Ο Γκρεγκ Πόποβιτς έχει την απίθανη ικανότητα να είναι παρεμβατικός στον τρόπο που σκέφτονται οι παίκτες του, στο πώς περπατάνε, στο τι τρώνε και στο πώς μιλάνε. Είναι ασύλληπτο ότι η έννοια του προπονητή-δάσκαλου υπάρχει στο ΝΒΑ.

Η σχέση του κόουτς Ποπ με τους παίκτες του είναι πολύχρωμη. Με τον καθένα είναι διαφορετική. Τις προάλλες ο Χάρης Παυλίδης έλεγε ότι η καλύτερη συμβουλή που έχει δεχθεί από προπονητή, τον Σοβιετικό Μπόρις Ποπόφ, είναι «να κάνεις τους παίκτες σου να πιστεύουν ότι η σχέση που έχεις μαζί τους είναι η ίδια, ενώ στην πραγματικότητα με τον κάθε ένα από αυτούς να είναι διαφορετική». Μία συμβουλή τόσο λεπτή, που δεν θα μπορούσες να υποθέσεις ότι προερχόταν από κάποιον ο οποίος μεγάλωσε προπονητικά με τις αυταρχικές επιταγές της Σοβιετίας και που κάποτε πέταξε μία καρέκλα στο «τέρας» του παγκόσμιου πόλο που ονομάζεται Μεσβενιεράτζε. Ο Πόποβιτς τηρεί αυτήν τη συμβουλή και οι διαπροσωπικές σχέσεις του με τους παίκτες είναι τόσο ζεστές, ώστε να μη νοιάζεται κανείς για τις διαφορές που υπάρχουν σε αυτές. Ο Πόποβιτς βλέπει στον Τόνι Πάρκερ μία κομψότητα που δεν βρίσκεις εύκολα, αλλά ταυτοχρόνως μία αλεγρία την οποία πρέπει να τιθασεύσει για να αφήσει να φανεί. Με τον Πάρκερ η σχέση του έχει ακόμα εκπαιδευτικό χαρακτήρα, καθοδηγητικό (κάτι που δεν ισχύει, παραδείγματος χάρη, για τον Μπορίς Ντιό, ο οποίος μπορεί να παίξει τον ρόλο ενός σπασίκλα σε έναν νέο Big Bang Theory, εφόσον το σλόγκαν του είναι «smart is the new sexy», ενώ στον Μάνου Τζινόμπιλι λέει τα απολύτως απαραίτητα, διότι ξέρει ότι δεν χρειάζεται καθοδήγηση. Εκτός από την απίστευτη πρωτοτυπία στο καλούπι και στον τρόπο του, ο Τζινόμπιλι είναι από τους λιγότερο ευάλωτους συναισθηματικά παίκτες στην ιστορία του παγκόσμιου μπάσκετ. Ας μη λησμονείται ότι τη «χρυσή» τριετία της Αργεντινής ο Τζινόμπιλι δεν ήταν απλώς ο κασκαντέρ αρχηγός μίας ομάδας, αλλά ο ηγέτης μίας συμμορίας από άγρια ζώα με πολύ μυαλό. Μίας ομάδας μπάσκετ η οποία άνετα θα μπορούσε να είναι φυλή λεοντοφάγων στον Αμαζόνιο.

Στις αρχές της σεζόν ο Πόποβιτς ρωτήθηκε για τον Μάρκο Μπελινέλι. Οι ομάδες βρίσκονταν στα φιλικά προετοιμασίας και ο κόουτς Ποπ παραδέχθηκε τον τρόπον τινά προβληματισμό του- με τον κλασικό σαρκαστικό τρόπο του που οδήγησε τους αναλυτές του ESPN να γράψουν σε ένα κείμενο τις σκέψεις τους για τις συνεντεύξεις του μέσα στο ματς- λέγοντας ότι ο Ιταλός έχει «high basketball IQ» και για αυτό «θα πρέπει να τον βολέψουμε κάπου. Προφανώς εκείνος και ο Ρ.Σ. Μπιούφορντ είχαν ήδη σχεδιάσει τι θα κάνουν με τον Μπελινέλι και δεν μπορείς να βάλεις το χέρι σου στη φωτιά ότι δεν είχαν προβλέψει ότι θα πετύχει το κρισιμότερο καλάθι του τρίτου τελικού.

Κοιτάξτε: η επίθεση των Σαν Αντόνιο Σπερς στα πρώτα 17,5 λεπτά του τρίτου τελικού ήταν ποίηση σε κίνηση. Το τελευταίο που σε νοιάζει για να δεις αυτό το ματς σε επανάληψη είναι το αποτέλεσμα. Το παιχνίδι τους ήταν τόσο εξαιρετικό σε όλες τις εκφάνσεις τους, που ακόμα και τα ρεκόρ (οι 71 πόντοι εκτός έδρας στο πρώτο ημίχρονο, που δεν είχε πετύχει ομάδα σε τελικούς από το 1996, το 75,8% ευστοχία, που είναι το απόλυτο ρεκόρ σε τελικούς) δεν μπορούν να πουν την ιστορία. Δεν μπορούν να την πουν τα 19 στα 21 σουτ, τα 10 διαδοχικά εύστοχα σουτ. Ούτε καν το 41-25 στην τρίτη περίοδο και το 56-31, σκορ με το οποίο προηγήθηκαν. Ήταν ποίηση σε κίνηση. Ήταν αισθητικό ισοδύναμο της σκηνής με το κυνήγι της αστυνομίας στον ήρωα της ταινίας «Αγάπα με αν τολμάς», του προσώπου της Όντρεϊ Τοτού στην «Αμελί», του «σ’ αγαπώ» της Λαμπέτη στον Χορν στην «Κάλπικη Λίρα», του καφέ βιενουά, του «Τσέλο» του Μπάχ, της γρανίτας φράουλας ενώ πέφτει το ηλιοβασίλεμα, του μονολόγου της γιαγιάς του Σουίτερς στο «Αγριεμένοι Ανάπηροι επιστρέφουν από καυτά κλίματα», των ουσιαστικών του Τόμας Πίντσον. Και όταν τελείωσε αυτή η εκπληκτική παράσταση, με τους Σπερς να διαβάζουν όλους τους άγνωστους χώρους στην άμυνα των Χιτ σαν να είναι ντρόιντς στον «Πόλεμο των Άστρων» που μπορούν ουσιαστικά να κινηθούν σαν άνθρωποι, ήταν έτοιμοι ακόμα και να χάσουν αυτό το παιχνίδι. Το οποίο θύμιζε σε μεγάλο βαθμό τον τέταρτο τελικό της Δύσης των Λέικερς με τους Κινγκς το 2002, όταν οι πρώτοι έβαλαν 40 πόντους στην πρώτη περίοδο, 65 στο ημίχρονο και δεν έφθασαν τους 100, χάνοντας, εν τέλει, 99-98. Η επιβράβευση δεν ήρθε ποτέ.

Η διαφορά έφθασε στους 7 πόντους και το Σαν Αντόνιο ήθελε ένα μεγάλο σουτ. Το τρίποντο του Μπελινέλι την πήγε ξανά στους 10, το 81-74 έγινε 84-74, οι Χιτ λύγισαν.

Ο κυνισμός δεν είναι απαραιτήτως κακός: όταν τελειώνουν τα ποιήματα αρχίζει η ζωή. Αυτό που έγινε στο Μαϊάμι τα ξημερώματα της Τετάρτης ήταν, χωρίς παρεξήγηση, η νίκη του μπάσκετ, όσο καλή ομάδα και να είναι οι Χιτ, όσο και αν είναι κόσμημα για το παιχνίδι. Οι Σπερς είναι ένας ζωογόνος οργανισμός που ενθαρρύνει ένα συγκεκριμένο τρόπο. Ο περυσινός έκτος τελικός κρίθηκε από το γεγονός ότι στις δύο επιθέσεις των Χιτ που έφεραν το ματς στα ίσια, ο Πόποβιτς κράτησε τον Ντάνκαν στον πάγκο, γούστο του, καπέλο του και καουμποϊλίκι του, αλλά λάθος στην τελική. Ένα προσωπικό λάθος, μία λεπτομέρεια, που δεν χρεώνεται στον λάθος τρόπο. Αν οι Χιτ νικούσαν το παιχνίδι αυτό, η ιστορία θα έγραφε ένα επικό come back, πιθανότατα- όσο κι αν οι Σπερς έχουν δομήσει ένα χαρακτήρα που τους επιτρέπει να μην καταρρέουν στην αντεπίθεση του αντίπαλου και να κρατιούνται ζωντανοί: στο ματς που έπαιξαν το καλύτερο μπάσκετ τους, αναγκάστηκαν να ποστάρουν τον Τιμ Ντάνκαν περισσότερες φορές από κάθε άλλο παιχνίδι στη σειρά. Όταν τελειώσε το αριστούργημα έμεναν ακόμα 30 λεπτά!- θα έχαναν το τέταρτο ματς και το πρωτάθλημα. Ο κόσμος ξέρει τη νίκη και την ήττα κατά βάση και μπορεί στο Μαϊάμι να πήραν μία μάχη και όχι τον πόλεμο, παρ’ όλα αυτά η νίκη τους ήταν το πιο ενθαρρυντικό σημάδι για να υπάρξει συνέχεια στον τρόπο σκέψης του Πόποβιτς και του Μπιούφορντ, όποιος κι αν είναι αυτός. Κάποιος προπονητής του μέλλοντος θα ασχοληθεί ενδελεχώς και θα ανακαλύψει τη ρίζα. Κάποιοι προπονητές θα δείξουν τα πρώτα 17,5 λεπτά σε μπασκετμπολίστες που θέλουν να παίξουν στο υψηλότερο επίπεδο. Και όλοι, σε αυτόν τον αληθινό κόσμο, θα κραδαίνουν για λάβαρο της αληθινής επιτυχίας το γεγονός ότι οι Σπερς νίκησαν αυτό το παιχνίδι.

Για αυτόν τον λόγο, το τρίποντο του Μπελινέλι μπορεί να αποδειχθεί κρίσιμο, όχι μόνο για το δαχτυλίδι αλλά, για την ιστορία του μπάσκετ που αφορά στο μέλλον.

Ακολουθήστε το Gavros.gr στο Google News για να μαθαίνετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις!